Một hợp chất mà luôn xuất hiện trong các bữa ăn hằng ngày của chúng ta có tên là Lactose. Tuy nhiên, vẫn ít người biết thực chất Lactose là gì?
Tại sao lại có những tình trạng cơ thể không dung nạp Lactose? Để trả lời những thắc mắc trên, bài viết dưới đây Fitstore sẽ làm sáng tỏ vấn đề này. Hãy cùng theo dõi nhé!
Lactose Là Gì?
Lactose là đường chính tự nhiên có trong sữa và các chế phẩm làm từ sữa. Thành phần của Lactose gồm một phân tử đường lớn được tạo từ 2 monosaccarit: Glucose và Galactose.
Hợp chất Lactose là đường chính tự nhiên có trong sữa và các chế phẩm từ sữa
Để đường, sữa hấp thụ vào ruột và cơ thể, trước tiên nó phải được tách thành Glucose và Galactose. 2 loại đường này sẽ được hấp thụ bởi các tế bào lót ruột non.
Enzyme có chức năng phân tách đường sữa thành 2 loại: Glucose và Galactose. Các Enzyme đó nằm trên bề mặt của tế bào lót ruột non(được gọi là Enzyme Lactase).
Vai trò của Lactose trong cơ thể
Được biết Lactose đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể. Theo đó, 4 công dụng cơ bản của hợp chất này là:
Cung cấp nguyên liệu để chuyển hóa thành năng lượng cho cơ thể
Mỗi tế bào trong cơ thể cần được cung cấp các chất dinh dưỡng để giải phóng thành năng lượng. Gluxit là chất không thể thiếu cho quá trình chuyển hóa này(nó tồn tại dưới dạng Glucose).
Hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh
Lactose thúc đẩy các lợi khuẩn để giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, đối với hệ tiêu hóa còn non ở trẻ em, Lactose giúp niêm mạc ruột và bảo vệ khỏi sự xâm nhập có hại như: vi khuẩn, ký sinh trùng.
Làm phát triển mô não và hệ thần kinh
Galactose được tích hợp vào trong hợp chất Galactolipids. Nó được coi là một cấu trúc quan trọng của hệ thần kinh trung ương. Chính vì thế, khi cơ thể chứa đủ Lactose thì sẽ làm tăng khả năng phát triển các mô não. Ngoài ra nó còn hỗ trợ hệ thần kinh tốt hơn.
Hỗ trợ làm phát triển hệ xương chắc khỏe cho cơ thể
Canxi và Phốt-pho là hai khoáng chất ảnh hưởng tới sự hình thành tế bào và tái hấp thu xương. Đây cũng là hai thành phần chính của tinh thể Hydroxyapatite giúp tăng sức chịu đựng cho xương.
Lactose giúp cung cấp các nguyên liệu cần thiết để chuyển hóa thành năng lượng cho cơ thể
Các tình trạng của cơ thể liên quan đến Lactose
Khoa học nghiên cứu cho thấy rằng cơ thể có 2 tình trạng thường xuyên xảy ra liên quan đến Lactose. Thứ nhất là khó tiêu hóa đường, sữa(hay còn gọi là dị ứng sữa). Thứ hai là không dung nạp được Lactose cho cơ thể.
Lactose Maldigestion – Dị ứng sữa
Dị ứng sữa(Lactose Maldigestion) là phản ứng miễn dịch bất lợi với một hoặc nhiều Protein trong sữa bò. Những triệu chứng này có thể khởi phát nhanh chóng hoặc từ từ và có thể nhận biết bằng cách:
Tình trạng không dung nạp đường Lactose xảy ra ở hầu hết khoảng 70% dân số trên thế giới (1)
- Viêm da dị ứng.
- Viêm thực quản.
- Các bệnh liên quan đến ruột non.
- Viêm trực tràng và đại tràng.
- ….
Lactose Maldigestion là sự giảm hoạt động bình thường của Enzyme Lactase. Theo đó, Enzyme này sẽ biến đổi đường sữa thành Glucose và Galactose. Cả 2 loại đường đơn này được sử dụng tạo năng lượng cho cơ thể.
Lactose Intolerance – Không dung nạp Lactose
Lactose Intolerance nghĩa là cơ thể không có khả năng tiêu hóa đường sữa. Điều này dẫn đến các triệu chứng gì ở đường ruột? Đó là đầy hơi, khó chịu bụng, tiêu chảy và khí.
Khi Lactose bị phá vỡ thành Galactose, Glucose thì đường sữa không tiêu hóa di chuyển vào ruột già. Các vi khuẩn có trong ruột già tương tác, chuyển hóa với Lactose. Điều này gây ra các triệu chứng như đã mô tả ở trên.
Sự khác biệt của hai tình trạng này
Để dễ hình dung hơn về sự khác biệt của 2 tình trạng này, bạn hãy theo dõi bảng dưới đây:
Dị ứng sữa và không dung nạp Lactose là hai tình trạng khác nhau của cơ thể
Lactose Intolerance | Lactose Maldigestion | |
Nguyên nhân | - Tình trạng thiếu hụt Enzyme Lactase. Đây là một loại Enzyme tiêu hóa chuyên biệt để tiêu hóa đường Lactose trong sữa. | - Phản ứng dị ứng của cơ thể với Protein trong sữa bò. |
Triệu chứng | - Đau bụng. | - Đau bụng. |
Độ phổ biến | - Khoảng 70 - 80% người dân trên toàn thế giới. | - Chỉ một vài người mới bị mắc. |
Nguyên nhân xuất hiện tình trạng không dung nạp Lactose
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng không dung nạp Lactose là: Cơ thể không sản xuất đủ Enzyme Lactase để hấp thụ đường Lactose. Thực tế, ruột non bắt đầu sản sinh ít Lactose sau thời gian cai sữa là 2 tuổi.
Tình trạng không dung nạp Lactose không được coi là bệnh và nó không gây hại sức khỏe
Điều đặc biệt là có một số trẻ bị chứng không hấp thụ được Lactose bẩm sinh ngay từ khi mới sinh ra. Điều này vô cùng nguy hiểm vì khi mới sinh, trẻ cần hấp thụ sữa để sống. Chính vì vậy, việc này sẽ có thể gây tử vong ở trẻ.
Những bệnh về đường tiêu hóa làm chấn thương ruột non đều có thể làm giảm Lactose sẵn có. Kể đến là bệnh Crohn, bệnh Celiac. Nó phá hủy thành ruột non và cản trở sự hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn.
Sự ảnh hưởng của không dung nạp Lactose đối với sức khỏe
Không dung nạp Lactose không phải là bệnh và nó hoàn toàn không gây hại cho sức khỏe. Tuy nhiên, chúng làm giảm chất lượng cuộc sống ở con người.
Sự không dung nạp Lactose của cơ thể sẽ làm giảm chất lượng cuộc sống của con người
Khi cơ thể bị Lactose Intolerance, Lactose Maldigestion thì phải hạn chế hoặc tránh sử dụng sữa. Việc này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe do sự thiếu hụt chất dinh dưỡng từ sữa như lượng Canxi thấp.
Theo tuyên bố của Cơ quan an toàn thực phẩm châu Âu: Lượng Canxi thấp có thể làm giảm khả năng duy trì xương và răng ở mức bình thường. Để đạt được Canxi cần thiết theo khuyến nghị, những người có tình trạng này nên dùng các loại thực phẩm chứa Canxi như: Sữa chế biến, phomai, sữa chua…
Mối liên quan giữa không dung nạp Lactose với dị ứng sữa
Cả 2 tình trạng không dung nạp Lactose với dị ứng sữa đều khiến cơ thể con người tránh uống sữa. Tuy nhiên, chúng hoàn toàn không giống nhau. Cụ thể:
Nguyên nhân chính dẫn đến không dung nạp Lactose là do cơ thể không sản xuất đủ Enzyme
- Nguyên nhân dẫn đến Lactose Intolerance là: Tình trạng thiếu hụt Enzyme Lactase.
- Còn lý do dẫn đến dị ứng sữa(Lactose Maldigestion) là: phản xạ dị ứng của cơ thể với Protein trong sữa bò.
Mặc dù nguyên nhân dẫn đến các tình trạng này là khác nhau. Nhưng cả 2 tình trạng đều gây ra các triệu chứng khó chịu ở cơ thể.
Uống Whey Protein hay Mass bị tiêu chảy thì nên làm gì?
Không riêng gì sữa, các thực phẩm như Whey Protein hay Mass đều có thể dẫn đến tình trạng này. Nguyên nhân cũng chỉ là do cơ thể thiếu hụt Enzyme Lactose. Vậy khi uống thực phẩm bổ sung bị tiêu chảy, Lactose Intolerant thì bạn nên làm gì?
Nên sử dụng Whey Protein ở hàm lượng nhỏ khi cơ thể bị mắc tình trạng Lactose Maldigestion
Khi cơ thể bị dị ứng với Lactose mà vẫn muốn dùng Whey thì tốt nhất nên dùng với hàm lượng ít. Sau khi đã quen dần với hàm lượng này rồi thì mới tăng dần lên cho cơ thể thích ứng.
Ngoài ra, bạn nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả và bổ sung Prebiotic trong khẩu phần ăn uống. Điều này sẽ làm thúc đẩy sự phát triển của các vi lợi khuẩn cho cơ thể bạn.
Kết hợp với đó là sử dụng men vi sinh theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Việc này sẽ làm tăng khả năng hấp thụ các chất có trong dạ dày và ruột non.
Xem thêm: Các loại sữa Whey Protein tốt nhất
3+ Cách điều trị tình trạng dị ứng Lactose
Tình trạng dị ứng Lactose này xảy ra ở rất nhiều người. Các chuyên gia nghiên cứu khoa học đã tìm kiếm một vài cách để khắc phục hậu quả. Dưới đây là 3 cách phổ biến mà người bị tình trạng không dung nạp Lactose có thể thực hiện:
Hãy bổ sung các sản phẩm Enzyme Lactase cho cơ thể ở dạng viên thuốc hoặc chất lỏng
Uống các sản phẩm bổ sung Enzyme
Một trong những giải pháp hữu ích nhất là mua các thực phẩm bổ sung Enzyme về uống. Nó có thể giúp tiêu hóa Lactose rất hiệu quả. Theo đó, sản phẩm bổ sung Enzyme tồn tại dưới dạng viên thuốc hoặc dạng chất lỏng.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mỗi người sẽ có cách hấp thụ sản phẩm khác nhau. Do đó, hiệu quả đối với mỗi người cũng sẽ không giống nhau. Có người hiệu quả tức thì, còn một số người thì phải sử dụng nhiều mới có tác dụng. (2)
Theo thống kế, những người dị ứng Lactose sử dụng 20g mỗi ngày đều được cải thiện tốt. Nhưng đối với người dùng gia tăng nạp lên tới 50g thì hiệu quả không cao. (3)
Tập làm quen dần với Lactose
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, nếu bị dị ứng thì hãy tập thích nghi với nó. Theo đó, bạn có thể nạp lactose vào mỗi bữa ăn hằng ngày để làm cơ thể quen dần với nó. Ban đầu nên thực hiện với hàm lượng ít và bắt đầu tăng dần đều lên.
Hợp chất Lactose đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ hệ tiêu hóa tốt cho cơ thể
Đây chỉ mới là nghiên cứu chứ chưa phải là lời khẳng định. Tuy nhiên việc luyện tập cho dạ dày làm quen với Lactose là điều hoàn toàn có thể.
Bổ sung các lợi khuẩn Probiotics và Prebiotics
Probiotics là các vi sinh vật cung cấp những lợi ích cho sức khỏe khi nạp vào trong cơ thể. Còn Prebiotics là những chất xơ hoạt động như thực phẩm cho Probiotics. Nó nuôi dưỡng các lợi khuẩn mà dạ dày bạn đang có và giúp chúng phát triển mạnh hơn.
Lactose có vai trò quan trọng trong việc phát triển các mô não và hệ thần kinh của con người
Cả 2 đều được khoa học chứng minh là có làm giảm triệu chứng không dung nạp Lactose. Bifidobacteria là một loại Probiotics hiệu quả và thường được tìm thấy trong sữa chua. Ngoài ra nó còn có trong các thực phẩm bổ sung Probiotics.
Trên đây là những thông tin về tình trạng không dung nạp Lactose và dị ứng sữa. Chắc hẳn qua bài viết này bạn cũng đã hiểu được Lactose là gì? Hy vọng Fitstore.vn đã cung cấp cách điều trị tình trạng không hấp thụ hợp chất này hiệu quả nhất!